Standardy Ochrony Małoletnich w Bibliotece

Załącznik nr 1 do Zarządzenia nr 1.2024 Dyrektora Biblioteki Publicznej Miasta
i Gminy Zagórów z dnia 15.02.2024 r.

Standardy Ochrony Małoletnich w Bibliotece Publicznej Miasta i Gminy Zagórów

Biblioteka Publiczna Miasta i Gminy Zagórów jest samorządową instytucją kultury działającą na podstawie Statutu nadanego jej przez organizatora – Gminę Zagórów. Użytkownicy biblioteki korzystają z niej na zasadach zapisanych w Regulaminie określającym zasady i warunki korzystania z Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy w Zagórowie.
Na podstawie art. 22 b Ustawy z dnia 13 maja 2016 r. o przeciwdziałaniu zagrożeniu przestępczością na tle seksualnym i ochronie małoletnich (Dz.U. 2023 poz. 1304) określającego zakres działalności podmiotów publicznych zobowiązanych do wprowadzenia standardów ochrony małoletnich:

Art. 22b. Obowiązek wprowadzenia standardów ochrony małoletnich, zwanych dalej „standardami”, ma każdy: 1) organ zarządzający jednostką systemu oświaty, o której mowa
w art. 2 pkt 1–8 ustawy z dnia 14 grudnia 2016 r. – Prawo oświatowe (Dz. U. z 2023 r. poz. 900), oraz inną placówką oświatową, opiekuńczą, wychowawczą, resocjalizacyjną, religijną, artystyczną, medyczną, rekreacyjną, sportową lub związaną z rozwijaniem zainteresowań,
do której uczęszczają albo w której przebywają lub mogą przebywać małoletni; 2) organizator działalności oświatowej, opiekuńczej, wychowawczej, resocjalizacyjnej, religijnej, artystycznej, medycznej, rekreacyjnej, sportowej lub związanej z rozwijaniem zainteresowań przez małoletnich.

 biblioteka wprowadza do stosowania „Standardy Ochrony Małoletnich” (zwane dalej „Standardami”), których celem jest zapewnienie bezpieczeństwa małoletnim przebywającym w bibliotece i korzystającym z jej usług. 

Standard 1 – Biblioteka opracowała, przyjęła i wdrożyła do realizacji Standardy Ochrony Małoletnich, które określają:

a)         Zasady bezpiecznej rekrutacji personelu.

b)         Procedury reagowania na krzywdzenie.

c)         Procedury i osoby odpowiedzialne za przyjęcie zgłoszenia, dokumentowanie i dalsze działania pomocowe.

d)         Zasady bezpiecznych relacji personel – małoletni, w tym zachowania niedozwolone.

e)         Zasady bezpiecznych relacji małoletni – małoletni, w tym zachowania niedozwolone.

f)         Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu.

g)         Procedury ochrony dzieci przed treściami szkodliwymi i zagrożeniami w Internecie, w tym ochrony wizerunku i danych osobowych.

h)         Zasady upowszechniania i ewaluacji Standardów.

Standard 2 – Biblioteka stosuje zasady bezpiecznej rekrutacji personelu, szkoli pracowników ze Standardów.

Standard 3 – Biblioteka wdrożyła i stosuje procedury interwencyjne, które znane są i udostępnione całemu personelowi. Każdy pracownik wie, komu należy zgłosić informację o krzywdzeniu małoletniego i kto jest odpowiedzialny za działania interwencyjne. Każdy pracownik ma dostęp danych kontaktowych do lokalnych instytucji odpowiedzialnych za przeciwdziałanie i interwencję w przypadku krzywdzenia małoletnich.

Standard 4 – Biblioteka co najmniej raz na 2 lata monitoruje i w razie konieczności aktualizuje zapisy Standardów. 

Rozdział 1

Postanowienia ogólne

1.         Celem Standardów Ochrony Małoletnich jest:

a)         zwrócenie uwagi pracowników biblioteki na konieczność podejmowania wzmożonych działań na rzecz ochrony małoletnich przed krzywdzeniem;

b)         określenie zakresu obowiązków pracowników zatrudnionych na stanowiskach bibliotekarskich w działaniach podejmowanych na rzecz ochrony małoletnich przed krzywdzeniem;

c)         wypracowanie adekwatnej procedury do wykorzystania podczas interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia małoletnich;

2.         Pracownicy biblioteki w ramach wykonywanych obowiązków zwracają uwagę na czynniki ryzyka krzywdzenia dziecka oraz stosują zasady określone w Standardach.

3.         Niedopuszczalne jest stosowanie przez personel wobec dziecka jakiejkolwiek formy przemocy.

4.         Ze Standardami zapoznawany jest cały personel biblioteki. Standardy udostępniane są małoletnim i dorosłym użytkownikom biblioteki przez publikację ich na stronie internetowej oraz wyłożenie wydruku w czytelni biblioteki.

5.         Dyrektor biblioteki wyznacza bibliotekarza, którego stanowisko pracy znajduje się
w czytelni biblioteki, jako osobę odpowiedzialną za monitorowanie realizacji Standardów,  ewaluowanie i modyfikowanie zapisów Standardów oraz prowadzenie rejestru zgłoszeń i interwencji.

6.         Za monitoring bezpieczeństwa urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu,
w tym stanowisk komputerowych w czytelni, Dyrektor czyni odpowiedzialnym bibliotekarza, który udostępnia użytkownikom tablety, czytniki ebooków i sprawuje opiekę nad korzystaniem z drukarki 3D oraz bibliotekarza zatrudnionego we filii bibliotecznej. 

Rozdział 2

Zasady bezpiecznej rekrutacji personelu

1. Standardem jest rekrutacja pracowników odbywająca się zgodnie z zasadami bezpiecznej rekrutacji, a pracodawca dąży do jak najlepszej weryfikacji kwalifikacji kandydata, w tym stosunek do wartości podzielanych przez placówkę, takich jak ochrona praw dzieci i szacunek do ich godności.
2. W każdym przypadku biblioteka musi posiadać dane pozwalające zidentyfikować osobę przez nią zatrudnioną, niezależnie od podstawy zatrudnienia (a także stażystę, praktykanta, wolontariusza) tj. imię (imiona) i nazwisko, datę urodzenia oraz dane kontaktowe osoby zatrudnianej.
3. Zgodnie z art. 21 Ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępstwami na tle seksualnym osoba zatrudniająca przed zawarciem umowy sprawdza kandydata w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym  (rejestr z dostępem ograniczonym) oraz w Rejestrze osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej lat 15 wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze (dostęp: rps.ms.gov.pl, po założeniu profilu placówki). Sprawdzenie w rejestrze sprawców dokumentuje się wydrukiem informacji zwrotnej wygenerowanej z Rejestru, a figurowanie w Rejestrze wyklucza możliwość zatrudnienia kandydata.
4. Kandydat/kandydatka składa oświadczenia o posiadaniu przez niego/nią pełnej zdolności do czynności prawnych i korzystaniu z praw publicznych; o niekaralności oraz o toczących się postępowaniach przygotowawczych, sądowych i dyscyplinarnych zgodnie ze wzorem z załącznika nr 1.
5. Jeżeli osoba posiada obywatelstwo inne niż polskie przedkłada pracodawcy:
6. informację z rejestru karnego państwa obywatelstwa  uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi, bądź informację z rejestru karnego, jeżeli prawo tego państwa nie przewiduje wydawania informacji dla w/w celów;
7.  pod rygorem odpowiedzialności karnej, oświadczenie o państwie/ach zamieszkiwania w ciągu ostatnich 20 lat, innych niż Rzeczypospolita Polska i państwo obywatelstwa.
8. jeżeli mieszkała w innych państwach w ciągu 20 lat niż Rzeczypospolita Polska i państwo obywatelstwa, informację z rejestrów karnych tych państw uzyskiwaną do celów działalności zawodowej lub wolontariackiej związanej z kontaktami z dziećmi.
9. Dopuszczalne jest przedłożenie przez kandydata/kandydatkę pod rygorem odpowiedzialności karnej oświadczenia, że prawo danego państwa nie przewiduje wydawania informacji o niekaralności i/lub nie prowadzi rejestru karnego oraz oświadczenia, że nie był(-a) w tym państwie prawomocnie skazany(-a).
10. O zawieraniu oświadczeń pod rygorem odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia świadczy zawarta w ich treści klauzula: „Jestem świadomy(-a) odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia”, która zastępuje pouczenie organu o odpowiedzialności karnej za złożenie fałszywego oświadczenia.
11. Oświadczenia, wydruki z rejestrów i zaświadczenia z KRK dołączane są do części A akt osobowych pracownika lub do dokumentacji wolontariusza/ praktykanta. W przypadku danych z Rejestru osób, w stosunku do których Państwowa Komisja do spraw wyjaśniania przypadków czynności skierowanych przeciwko wolności seksualnej i obyczajności wobec małoletniego poniżej 15 lat, wydała postanowienie o wpisie w Rejestrze, wystarczającym jest wydruk strony internetowej, na której widnieje komunikat, że sprawdzana osoba nie figuruje w Rejestrze.

Rozdział 3

Zasady bezpiecznych relacji personel – małoletni, w tym zachowania niedozwolone

1. Podstawowe zasady relacji między użytkownikami, w tym małoletnimi, a pracownikami biblioteki określa Kodeks Etyczny Pracowników Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Zagórów wprowadzony Zarządzeniem Dyrektora Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Zagórów nr 2.2012 z dnia 25 stycznia 2012 r.
2. Pracownicy biblioteki działają wyłącznie w ramach obowiązującego prawa powszechnego, regulaminów wewnętrznych biblioteki oraz swoich uprawnień
   i kompetencji.
3. Zasady bezpiecznych relacji personelu z dziećmi obowiązują wszystkich pracowników biblioteki, stażystów, praktykantów i wolontariuszy.
4. Podstawowe standardy określające zasady, o których mowa w ust. 3 obejmują
   w szczególności:
5. zachowanie cierpliwości i szacunku w komunikacji z dziećmi oraz dbałość
   o czytelność komunikatu adresowanego do dziecka
6. informowanie małoletnich o zasadach korzystania z biblioteki, reagowanie
   na działania niepożądane
7. prowadzenie aktywności z dziećmi w obecności nauczycieli, opiekunów, terapeutów pod nadzorem których grupa uczestników przebywa w bibliotece podczas spotkań, warsztatów
8. kontakt z małoletnimi odbywa się w godzinach pracy biblioteki, a w przypadku komunikacji internetowej pracownicy korzystają  wyłącznie ze służbowych kanałów komunikacji (profil biblioteki, mail, telefon), czatów grupowych, nie wiadomości prywatnych.
9. W relacji personelu z małoletnimi uczniami niedopuszczalne jest w szczególności:
10. zawstydzanie, lekceważenie i obrażanie małoletnich
11. zachowywanie się w obecności małoletnich w sposób niestosowny, np. poprzez używanie wulgarnych słów
12. utrwalanie wizerunku dziecka (filmowanie, nagrywanie głosu, fotografowanie) dla potrzeb prywatnych pracownika.

Rozdział 4

Procedury reagowania na krzywdzenie

1. Poinformowanie wszystkich pracowników o prawnym i społecznym obowiązku zawiadamiania instytucji o możliwości popełnienia przestępstwa, ze szczególnym uwzględnieniem przestępstw na szkodę małoletnich.
2. Wszyscy pracownicy mają dostęp do wykazu danych adresowych lokalnych placówek pomocowych, zajmujących się ochroną dzieci oraz zapewniających pomoc w sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia (tj. ośrodek pomocy społecznej, dzielnicowy, komenda powiatowa policji, powiatowe centrum pomocy rodzinie).
3. Prowadzenie przez osobę wskazaną w rozdziale 1 ust. 5 Standardów, Karty interwencji dotyczącej przeciwdziałaniu krzywdzeniu małoletniego, której wzór stanowi załącznik nr 2 do Standardów.
4. Na potrzeby Standardów opracowano procedury interwencji w przypadku ujawnienia działania na szkodę małoletniego w formie:
5. przemocy rówieśniczej
6. przemocy domowej
7. działania na szkodę dziecka przez pracownika biblioteki.
8. Procedury, o których mowa w ust. 2 stanowią załącznik nr 3 do Standardów.
9. W przypadku podjęcia przez pracowników biblioteki informacji, że dziecko może być krzywdzone, osoba ujawniająca sporządza notatkę służbową z uzyskanej informacji, poczynionych ustaleń i przekazuje ją dyrektorowi biblioteki. Notatka może mieć formę pisemną lub mailową.
10. Interwencja prowadzona jest przez dyrektora biblioteki, a pod jego nieobecność przez pracownika, który powziął informację o krzywdzeniu dziecka.
11. Z przebiegu interwencji sporządza się Kartę interwencji dotyczącej przeciwdziałania krzywdzeniu małoletniego. Kartę umieszcza się w segregatorze interwencji prowadzonym przez osobę wskazaną w rozdziale 1 ust. 5 Standardów.
12. W przypadku zagrożenia zdrowia lub życia dziecka osoba ujawniająca zdarzenie bezzwłocznie dzwoni na numer alarmowy 112. Poinformowania służb dokonuje pracownik, który pierwszy powziął informację o zagrożeniu, następnie wypełnia kartę interwencji.

Rozdział 5

Zasady bezpiecznych relacji małoletni – małoletni, w tym zachowania niedozwolone

1. Podstawową zasadą relacji między małoletnimi przebywającymi w bibliotece jest odnoszenie się do siebie zgodne z zasadami kultury, działanie z szacunkiem, uwzględniające prawo każdego małoletniego do bezpiecznego i komfortowego korzystania z usług biblioteki oraz uczestnictwa w wydarzeniach organizowanych przez bibliotekę.
   1. Grupy dzieci uczestniczące w zajęciach bibliotecznych w ramach oferty zajęć
      i spotkań organizowanych przez bibliotekę dla jej instytucjonalnych partnerów, placówek oświatowych z terenu gminy, przebywają w bibliotece pod opieką bibliotekarzy oraz towarzyszących im nauczycieli i opiekunów wyznaczonych przez daną placówkę. O zasadach wzajemnego szacunku i sposobie zachowania się w bibliotece dzieci są informowane na początku spotkania.
   1. O zasadach obowiązujących czytelników biblioteki  informowani są rodzice/opiekunowie prawni dziecka zapisujący je do biblioteki i podpisujący kartę zobowiązania, a tym samym potwierdzający znajomość Regulaminu określającego zasady i warunki korzystania z Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy w Zagórowie.
   1. Niedozwolone jest w szczególności:
2. stosowanie przemocy wobec jakiegokolwiek dziecka, w jakiejkolwiek formie;
3. używanie wulgarnego, obraźliwego języka;
4. upokarzanie, obrażanie, znieważanie innych dzieci;
5. zachowanie w sposób niestosowny, tj. używanie wulgarnych słów, gestów, żartów, kierowanie obraźliwych uwag, w tym o zabarwieniu seksualnym;
6. utrwalanie wizerunku innych dzieci poprzez nagrywanie (również fonii) i fotografowanie bez uzyskania zgody. 

Rozdział 6

Zasady korzystania z urządzeń elektronicznych z dostępem do Internetu

1. Wszystkich użytkowników biblioteki obowiązują zasady zapisane w  Regulaminie korzystania ze stanowisk komputerowych z dostępem do Internetu w Bibliotece Publicznej Miasta i Gminy Zagórów oraz Regulaminie korzystania z tabletów
   w Bibliotece Publicznej Miasta i Gminy w Zagórów określające prawa użytkownika oraz zachowania niedozwolone.
   1. W bibliotece jest dostępna sieć wifi zabezpieczona hasłem dostępu.
      1. Na terenie biblioteki dostęp dzieci do Internetu możliwy jest:
2. bez nadzoru pracownika lub współpracownika – na przeznaczonych do tego komputerach, znajdujących się na terenie biblioteki (dostęp swobodny),
3. za pomocą własnego urządzenia użytkownika, przez sieć wifi.
   1. Biblioteka zapewnia stały dostęp do materiałów edukacyjnych, dotyczących bezpiecznego korzystania z Internetu, a także w miarę możliwości prowadzi z tego zakresu edukacyjne zajęcia dla dzieci.
   1. Bibliotekarz dyżurujący w czytelni raz w miesiącu sprawdza, czy na komputerach z wolnym dostępem do Internetu nie znajdują się niebezpieczne treści oraz w miarę możliwości stara się ustalić, kto korzystał z komputera w czasie, gdy treści te zostały tam zapisane.
   1. Gdy zostanie ustalone dziecko, które korzystało z komputera w chwili zamieszczenia na nim niebezpiecznych treści, należy w przyjazny sposób przeprowadzić z nim rozmowę o zasadach bezpiecznego korzystania z Internetu i o szkodliwości takich treści.

Rozdział 7

Ochrona wizerunku dziecka

1. Biblioteka, uznając prawo dzieci do prywatności i ochrony ich dóbr osobistych, zapewnia ochronę wizerunku każdego dziecka.
   1. Pracownikowi biblioteki nie wolno umożliwiać przedstawicielom mediów utrwalania wizerunku dziecka (filmowanie, fotografowanie, nagrywanie głosu dziecka) przebywającego  na terenie organizacji bez pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka.
      1. Pracownik biblioteki nie może upubliczniać wizerunku dziecka w jakiejkolwiek formie (fotografia, nagranie wideo) bez pisemnej zgody rodzica lub opiekuna prawnego dziecka.
      1. Wyjątek stanowi sytuacja opisana w art. 81 ust.2 pkt. 2 ustawy z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (tj. Dz.U. 2022 poz. 2509), w której zezwolenia nie wymaga rozpowszechnianie wizerunku osoby stanowiącej jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, publiczna impreza a zgoda rodzica lub opiekuna prawnego na utrwalanie i upublicznienie wizerunku dziecka nie jest wtedy wymagana.

Rozdział 8

Zasady i sposób udostępniania personelowi i małoletnim polityki do zaznajomienia i stosowania oraz zasady aktualizacji i przeglądu Standardów

1. Wszelkie procedury i dokumenty związane z wprowadzeniem Standardów są udostępniane personelowi  podczas zapoznawania i zobowiązania do stosowania, a następnie na żądanie w dowolnym momencie. Pracownicy poświadczają zapoznanie się ze Standardami poprzez złożenia oświadczenia włączanego do akt osobowych – wzór oświadczenia stanowi załącznik nr 5.
2. Biblioteka udostępnia użytkownikom treść Standardów na swojej stronie internetowej pod adresem: https://biblioteka-zagorow.pl/ Standardy w wersji papierowej są pozostawione do zapoznania się w czytelni i wypożyczalni w pełnej wersji oraz skróconej przystosowanej do małoletnich.
3. Każdy pracownik ma obowiązek zapoznać się ze Standardami po zawarciu umowy o pracę, a fakt zapoznania się i przyjęcia do stosowania poświadcza poprzez złożenie do akt osobowych oświadczenia (załącznik nr 5).
4. Dyrekcja biblioteki wyznacza starszego bibliotekarza, Joannę Kruczkowską, jako osobę odpowiedzialną za monitorowanie realizacji Standardów ewaluowanie i modyfikowanie zapisów Standardów oraz prowadzenie rejestru zgłoszeń i interwencji.
5. Osoba, o której mowa w ustępie 4 niniejszego rozdziału, przeprowadza wśród pracowników biblioteki, raz na dwa lata, ankietę monitorującą poziom realizacji Standardów. W ankiecie pracownicy mogą proponować zmiany Standardóworaz wskazywać naruszenia Standardów w bibliotece. Ankieta stanowi załącznik nr 6.
6. Osoba, o której mowa w ustępie 4 niniejszego rozdziału, dokonuje opracowania wypełnionych przez pracowników ankiet. Sporządza na tej podstawie raport z monitoringu, który następnie przekazuje dyrektorowi biblioteki.  
7. Dyrektor biblioteki wprowadza do Standardów niezbędne zmiany i ogłasza pracownikom ich nowe brzmienie.   

Rozdział 9

Przepisy końcowe

1. Standardy wchodzą w życie z dniem ogłoszenia zarządzenia.
2. Ogłoszenie Standardów następuje poprzez przekazanie ich tekstu pracownikom w formie wydruku oraz przesłanie drogą elektroniczną, wywieszenie w miejscu ogłoszeń dla użytkowników oraz umieszczenie na stronie internetowej biblioteki. Na stronie internetowej biblioteki, a także w jej pomieszczeniach udostępniona jest również wersja tego dokumentu opracowana w formie przyjaznej dla dzieci.

Całość dokumentu do pobrania w załączniku: